Ortodonti: diş yapısında oluşan çarpıklık ve uyumsuzluk durumlarının tespit edilmesi ve tedavi edilmesi için çalışmalar yürüten diş hekimliği alanıdır.
Dişte, çenede ve genel olarak ağız çevresinde bulunan düzensizlikleri tespit ederek, muayene eden sağlık personeline ortodonti uzmanı denir. Ortodonti uzmanlarının, başlıca görevleri diş teli takmak, ağız ve çenedeki şekil bozukluklarını gidermek, dişlerdeki yamukluğu ve çarpıklığı gidermek vb gibi birçok görevleri vardır.
Dişlerde bulunan çarpıklıkların tedavisi estetik, hijyen ve fonksiyon açısında oldukça önemlidir. Tedavi edilmeyen çarpıklıklarda hastaların en belirgin şikayeti estetiktir. Fakat sorun estetikle sınırlı değildir. Çarpık dişlerle hasta etkili bir çiğneme yapamaz, neticesinden sindirim sorunları yaşayabilir, tek taraflı çiğneme alışkanlığı gelişmesi ilerde eklem sorunlarına yol açabilir, çarpık diş araları iyi temizlenemediği için diş eti problemleri ve diş çürükleri oluşabilir. İşte tam bu alanda ortodonti tedavisi araya girmektedir.
Ortodonti Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ortodonti tedavisi süreci birkaç adımdan oluştmaktadır. Genellikle 3 adım olarak sıralanabilir. Ortodontik tedavinin ilk adımı muayene adımıdır. Ortodonti muayene gerçekleştirerek atılması gereken adımları ve süreç planlamasını tamamlar. Bu muayene sırasında hem ağız yapısı hem de çene dikkatlı bir şekilde incelenir.
İkinci adım ise hazırlık sürecidir. Muayene sırasında belirlenen hususlar aciliyet sırasına göre sıralanır. Tespit edilen diş ve ağız problemlerinden hangilerinin ortodonti uzmanlık alanına girdiğine bağlı olarak bir önem sırası belirlenir. Hazırlık aşamasında hijyen birinci kriterdir. Gerekli hijyen adımları tamamlandıktan sonra artık uygulama adımına geçilebilir. Ağız bakımı eksiksiz olarak tamamlandıktan sonra, diş yapısına ve duruma uygun bir şekilde uygulamaya geçilir. Hastanın çarpıklık veya sıkışıklık nedeni ile uyumsuzluk oluşturan dişlerine yönelik uygulama adımları atılır.
Ortodonti Tedavisi Yöntemleri
Ortodontik tedaviler birbirinden farklılık göstermekte olan yöntemleri içerisinde barındırmaktadır. En popüler ve sık uygulanan ortodontik tedaviler aşağıda yer aldığı gibidir;
Hareketli Apareyler Ortodonti Tedavisi
Genellikle çocuklara uygulanır. Basit vakaların tedavisinde kullanılır. Hasta tarafından takıp çıkarılabilir. Damak kısımlarına gelen plak ve üzerinde bulunan çeşitli şekillerdeki tellerden oluşur, dişe uygulanacak harekete göre bu teller aktiflenir.
Sabit Apareyler Ortodonti Yöntemi
Dişlerin üzerine yapıştırılan braketler ve bu braketlerin ortasından geçen tellerlerden oluşur. Bu braketlerin porselen ve metal olarak iki çeşidi vardır. Porselen diş renginde olduğu için estetik olarak metal braketlere göre daha fazla kabul görür. Bu braketleri birbirine bağlayan teller sayesinde dişlere kuvvet uygulanır, bu kuvvet neticesinde dişler hareket eder ve yer değiştirir.
Lingual Braketleme Ortodonti
Sabit ortodontik apareyler kullanılarak yapılır, fakat bu tedavi seçeneğinde braketler dişlerin arka kısımlarına yerleştirilir. Yetişkin ve braketlerin görünmesi neticesinde oluşacak estetik bozuklukların sorun olduğu hastalarda kullanılır. Braketlerin dilin hareket alanına gelmesinden dolayı alışılması biraz daha zordur, ilk zamanlar konuşmada bozukluklara sebep olabilir ve tadavi süresi biraz daha uzundur.
Invisalign
Bu tedavi yönteminde braket ve teller kullanılmaz. Basit çarpıklıkların tedavisinde kullanılır. Dişlerin ölçülerine uygun olarak şeffaf plaklar yapılır, bu plaklar 4 haftalık kullanım neticesinde yenilenir. Vakanın şiddetine göre 10-15 adet plak kullanılır tedavi süresince. Hasta açısında kullanım ve estetik olarak en başarılı yöntemdir.
Ortognatik Cerrahi
Çenelerin birbirine ve yüze göre olan uyumsuzlukları ortodonti ile giderilemeyecek kadar ileri olan vakalarda ortognatik cerrahi yöntemine başvurulur.
Ortodontik tedavi gören hastalar ağız bakımına normalden çok daha fazla özen göstermeliler.